Jednym z produktów ubocznych pochodzących z przemiany materii, powstającym przede wszystkim w mięśniach szkieletowych jest kreatynina. Znajdziemy ją tak we krwi jak i w moczu, jednak w celach diagnostycznych wykorzystuje się najczęściej badanie stężenia w surowicy krwi. Wskaźnik ten wykorzystuje się przede wszystkim w diagnostyce chorób związanych z nerkami. Wysoki poziom kreatyniny może wynikać z ich ostrej lub przewlekłej niewydolności ale także z problemów ze zdrowiem.
Czym jest kreatynina
Kreatynina jest związkiem organicznym powstającym w wyniku przemian zachodzących w mięśniach. To pochodna fosforanu kreatyny, związku odpowiadającego za dostarczenie energii mięśniom. Kreatynina trafia do nerek z których wydalana jest z moczem ale występuje także w surowicy krwi. Ilość kreatyniny wydzielanej z moczem jest zależna od płci i wieku pacjenta oraz od jego masy mięśniowej. Kreatynina nie ulega ponownemu wchłonięciu przez nerki jak to ma miejsce w przypadku wielu innych substancji obecnych w organizmie. To właśnie ta właściwość pozwala na dokładną diagnostykę chorób nerek, umożliwiając ocenę jakości filtrowania toksycznych substancji powstałych w wyniku przemian metabolicznych. Jeżeli badania wykażą podwyższony poziom kreatyniny należy podejrzewać, że z jakiegoś powodu nerki działają nie tak, jak powinny i należy przeprowadzić dokładniejsze badania.
Wskazania do badania kreatyniny
Badanie krgrafiaeatyniny jest jednym z podstawowych badań kontrolnych ponieważ pozwala na określenie jak funkcjonują nerki. Regularnemu badaniu poddają się pacjenci już chorujący. Rutynowo badanie wykonywane jest przed zabiegami operacyjnymi. Innym wskazaniem są badania diagnostyczne takie jak tomografia komputerowa z kontrastem, rezonans magnetyczny, koronografia lub arteriografia. Pacjenci z niewydolnością wątroby, trzustki oraz serca również są kierowani na to badanie by móc wykluczyć mogące się pojawić także problemy z nerkami.
Prawidłowe wyniki poziomu kreatyniny
Badanie poziomu kreatyniny jest ogólnie dostępne, zależnie od laboratorium normy mogą nieznacznie się różnić. Jest to skutkiem rodzaju urządzenia, na którym przeprowadzono badanie oraz metody użytej by określić ilość tej substancji. Za prawidłowe uważa się stężenie pomiędzy 0,6- 1,3 mg/ dl (53-115 μmol/l). Często podaje się inne normy dla kobiet a inne dla mężczyzn co jest wynikiem mniejszej masy mięśniowej u kobiet a od niej również zależy stężenie kreatyniny w surowicy. W tym przypadku są to wartości 0,6-1,1 mg/dl dla kobiet a dla mężczyzn 0,7- 1,3 mg/dl. Interpretując wynik należy zwrócić uwagę na wiek, wagę oraz ilość spożywanego mięsa.
Interpretacja wyników
Podwyższony lub obniżony poziom kreatyniny zawsze wymaga konsultacji lekarskiej szczególnie w sytuacji gdy pojawiają się różne dolegliwości takie jak gorączka, wymioty, zmiany w oddawaniu moczu, biegunka czy ból. Mogą one sugerować poważną chorobę i często zachodzi potrzeba wykonania dodatkowych badań. Podwyższony poziom kreatyniny może wynikać z mniej poważnych powodów , takich jak lekki stan zapalny nerek lub lub zbyt małej ilości płynów w organizmie a wyniku tego odwodnienia. Ale mogą to być też dużo poważniejsze dolegliwości takie jak zablokowanie dróg moczowych, zaburzenia czynności nerek bądź też ostra lub przewlekła ich niewydolność. Bywają w ten sposób sygnalizowane problemy związane z uszkodzeniem mięśni a także przy problemach z ciążą. Problemy z ciążą lecz z innego powodu mogą objawiać się spadkiem kreatyniny, niski jej poziom może wystąpić przy niedożywieniu i chorobami związanymi z mięśniami.
Jak oznacza się poziom kreatyniny
Badanie wykonuje się na czczo. Należy poinformować lekarza gdy na stałe zażywane są jakieś leki. Dobę przed badaniem należy unikać dużego wysiłku fizycznego.
