Zanim przejdziemy do opisania właściwości, które posiada czystek turecki, skupmy się na jego ciekawej historii. Historia czystka sięga już starożytności, choć wtedy czystek był inaczej stosowany niż dziś. W antyku bowiem otrzymywano z niego ladanum – lepką i miękką żywicę, koloru czarnego lub ciemnobrązowego. Żywica była pozyskiwana w bardzo charakterystyczny sposób, czyli poprzez wyczesywanie sierści kóz i wełny owiec, które pasały się w okolicach krzewów czystka.
Taka żywica była gorzka w smaku. Otrzymywany w ten sposób specyfik stosowano w starożytności w przypadku biegunki, chorób dróg oddechowych, a także nakładano go na trudno gojące się rany. Dziś ladanum pozyskuje się w zupełnie inny sposób, czyli przez gotowanie czystka (jego gałęzi i liści) i jego późniejszą ekstrakcję. Przez wiele lat nikt o tej roślinie nie pamiętał i go nie stosował. Dziś czystek, a zwłaszcza czystek turecki, przeżywa swoje odrodzenie.
Sam czystek to ozdobny krzew, który pochodzi ze wzgórz Krety. Nazywany jest również różą skalną ze względu na swoje pochodzenie. Rośnie on także w innych częściach Europy, czyli w Grecji, Włoszech, Francji, a także w Bułgarii i Albanii. Spotkać można go również w obszarach Tunezji i Maroko, Turcji (stąd nazwa czystek turecki), Syrii i Libanie. Czyli jak widzimy, czystek zlokalizowany jest głównie w obszarze Morza Śródziemnego. Wysokość krzewu czystka to ok. 60 – 100 centymetrów. Sam kwiat czystka jest delikatnym kwiatem o kolorze białym lub różowym. Płatki czystka są specyficznie pomarszczone. Otwierają się rano i odpadają wieczorem.
Musimy tutaj zwrócić uwagę na jedną ważną rzecz. Obecnie czystek dostępny jest na rynku w postaci suszu oraz tabletek, które to zrobione są z różnych odmian czystka. Ważne jest, aby kupić właściwą odmianę, by taka kuracja przyniosła jakiekolwiek efekty. Im lepszy jakościowo czystek, a właśnie taki jest czystek turecki, tym cena idzie w górę. Na polskim rynku przeważają czystek turecki i albański, bowiem w Turcji i Albanii są największe uprawy tej rośliny. Czym się różnią?
Czystek albański jest tańszy, dlatego że w jego suszu oprócz liści znajdziemy również małe łodyżki. Taki skład nadaje tej roślinie nieco gorzki smak. Poza tym czystek albański nie zawiera wartościowych związków organicznych. Czystek turecki ma znacznie wyższą jakość niż czystek albański. Czystek turecki w swoim suszu nie posiada łodyg, tylko liście albo kwiaty. Lepsza jakość sprawia, że czystek turecki będzie droższy niż ten, który pochodzi z Albanii.
Skoro już wiemy, że czystek turecki jest najlepszy, to jaki czystek należy kupować?
Nie każda postać tej rośliny da nam odpowiednie właściwości. Czystek turecki zmielony, spakowany w torebkach ekspresowych nie jest najlepszym wyborem. Nigdy nie wiadomo, co w takich torebkach się znajduje. Najlepszym wyborem jest czystek turecki w postaci suszu ciętego, gdzie gołym okiem sprawdzimy, co w tym suszu się kryje.
Ile będziemy musieli zapłacić za czystek turecki? To zależy od danego sklepu, bowiem nawet ten sam czystek pochodzący z tego samego kraju może mieć zupełnie różne ceny w poszczególnych sklepach. Czystek turecki jest zwykle sprzedawany w paczkach po 100 i 200 gramów, ale niewykluczone, że uda nam się znaleźć większe opakowania.
Średnia cena za 200 gramów suszu to ok. 10 złotych. Takie opakowanie wystarczy nam na bardzo długi czas, dlatego że czystek turecki jest bardzo wydajny. Jeden kubek naparu przygotowywany jest z jednej łyżeczki suszu. Raz wykorzystany susz możemy wykorzystywać wielokrotnie.
Skupmy się teraz na właściwościach jakie ma czystek turecki. Jest to taka roślina, która najlepiej i najsilniej wpływa na ludzki układ odpornościowy, ponieważ zawiera wysoką zawartość polifenoli, czyli substancji hamujących rozwój stanów zapalnych. Napar z liści czystka tureckiego oczyszcza ciało z toksyn, wpływa korzystnie na poprawę odporności i dlatego jest zalecany w okresie, kiedy wszyscy ludzie chorują. Czystek turecki polecany jest zwłaszcza na alergie, grzybicę skóry, łupież, łuszczycę czy trądzik. Niektórzy twierdzą, że czystek turecki zawiera działanie przeciwutleniające, które ma właściwości antynowotworowe.
Dodatkowymi właściwościami tej rośliny są zapobieganie miażdżycy poprzez blokowanie utlenianie się złego cholesterolu we krwi. Czystek turecki ochrania naczynia krwionośne, rozpuszczając różne zatory i zakrzepy. Pomaga on również pozbyć się metali ciężkich z organizmu – zatem czystek turecki jest polecany palaczom. Czystka tureckiego nie można przedawkować, co sprawia, że jest wyjątkowo bezpieczny i powinien na stałe zagościć w naszej apteczce.
