Rozprawka to rodzaj wypowiedzi pisemnej, którego uczy się już na etapie nauki w szkole podstawowej. Nie jest formą najtrudniejszą ze wszystkich, ale chyba najbardziej przydatną w życiu. Rozprawka to nic innego jak dowód na to, że mamy rację. Takie sytuacje są przecież codziennością – wciąż musimy argumentować, przekonywać, walczyć o to, aby nasze racje wzięły górę. Wykształcenie umiejętności argumentowania przydaje się nie tylko w życiu prywatnym, ale to również ważna kompetencja zawodowa oraz społeczna. Mamy większe szanse na sprzedanie produktu czy usługi lub przekonanie urzędnika do załatwienia sprawy po naszej myśli, gdy dobierzemy właściwe dowody potwierdzające twierdzenia, przekonujące do naszych poglądów, zachęcające do dzielenia z nami poglądów.
Rozprawka składa się z trzech części. Pierwsza to wprowadzenie, w którym stawiana jest teza udowadniana w dalszej części wypowiedzi. Wielu uczniów głowi się nad tym jak zacząć rozprawkę, aby nią zainteresować czytelnika i prawidłowo postawić tezę. Nie należy zaczynać od wygłoszenia swojego zdania na określony temat, lecz krótko w formie pytania poddać pod rozwagę jakiś problem. Przedstawić to tak, żeby sprowokować do poszukiwania odpowiedzi na pytanie, a konkretnie do opowiedzenia się za jedną z opcji. Ten etap nazywa się często stawianiem hipotez, czyli przedstawianiem różnych możliwych odpowiedzi na zadane pytanie. Wybór jednej z hipotez należy przedstawić jako własną tezę, czyli podgląd na dany problemem.
Postawienie tezy wymaga użycia dowodów, czyli argumentów, które przekonają, że teza jest słuszna. W rozprawkach pisanych przez uczniów argumenty zazwyczaj zaczerpnięte są z literatury lub innych tekstów kultury: filmu, sztuk plastycznych, muzyki. Bardzo dobrym sposobem argumentowania jest odwoływanie się do wydarzeń historycznych – zarówno tych odległych jak i z lat ostatnich, a nawet do bieżącej sytuacji politycznej czy społecznej – najważniejsze jest to, aby argumenty były prawdziwe.
Rozprawkę kończy podsumowanie, którym jest dość krótkie jedno lub kilka zdań podsumowujących, ostatecznie potwierdzających naszą tezę, która jest teraz udowodnionym twierdzeniem.
